“Erken kalkan yol alır” lafı kulağımıza çocukluktan beri çalınır durur. Ama gerçekten öyle mi? Yani sabahın köründe kalkmak başarıyı getiriyor mu yoksa sadece bizi biraz daha uykusuz mu yapıyor? Bu yazıda bu konuyu samimi bi şekilde masaya yatıracağız.
5’te kalkınca Einstein mı oluyoz?
İnstagram’da ya da YouTube’da böyle sabah 5’te kalkan, sporunu yapan, meditasyon yapan, 7’de kitap okuyan bir kitle var. Ve bu içerikler öyle bir sunuluyor ki, sanki erken kalkmazsak hayat kaçıyor gibi.
Ama biraz sakin olalım… Erken kalkmak = başarı demekse, gece vardiyasında çalışanların hiç mi şansı yok?
O yüzden meseleye sadece saatte değil, alışkanlıklarda ve ritimde aramalıyız.
Erken kalkmanın gerçekten avantajı var mı?
Evet, bazı avantajları kesinlikle var. Şöyle bir bakalım:
Dikkat dağınıklığı az olur.
Sabah saatleri özellikle 5-8 arası dış dünya daha sessizdir. Kimse aramaz, mesaj atmaz, trafik yok, ses yok. Odaklanmak çok daha kolay olabilir.
Güne planlı başlama şansı verir.
Sabah erkenden kalkınca acele etmeden, kahvaltını yapıp, günü planlayarak başlıyosun. Bu da stres seviyesini azaltıyor.
Kendine vakit ayırırsın.
Sabah yürüyüşü, kitap okuma, biraz nefes egzersizi… Bunlar günün geri kalanında da daha iyi hissetmeni sağlar.
Ama işin öbür tarafı da var…
Şimdi dürüst olalım. Herkes erken kalkmak zorunda mı?
Kesinlikle hayır. Çünkü herkesin biyolojik saati farklı.
Sabah insanı olmayabilirsin.
Bazı insanlar akşam 10’dan sonra acayip yaratıcı olur. Erken kalkınca beyinleri daha çok sisli çalışır. Bunu değiştirmek zorunda değilsin.
Uykudan çalarsan, başarı değil yorgunluk gelir.
Sabah 5’te kalkıcam diye gece 12’de yatarsan, bu iş seni bir hafta içinde çökertebilir. Uyku kalitesi çok çok daha önemli.
Taklit etmeye gerek yok.
Başarılı insanların sabah 5’te kalkması seni de öyle yapmalı anlamına gelmiyor. Onlar için işe yarıyor olabilir ama bu senin ritmine uymayabilir.
Bilim ne diyor bu işe?
Bazı araştırmalar, sabah saatlerinde yapılan işlerin daha verimli olduğunu gösteriyor. Özellikle karar verme, plan yapma, strateji oluşturma gibi zihinsel süreçler sabah saatlerinde daha net işliyor.
Ama öte yandan uyku eksikliği başarıyı ciddi şekilde baltalıyor. Yani “ne zaman kalktığın” değil, “ne kadar kaliteli uyuduğun” daha çok belirleyici.
Örneğin:
- 7 saatten az uyuyan kişilerde dikkat dağınıklığı artıyor.
- Uykusuzluk yaratıcılığı ve hafızayı azaltıyor.
- Erken kalkmak için erken yatmak şart, yoksa stres yükleniyor.
Peki ne yapmalı?
Erken kalkmak istiyorsan ama zorlanıyorsan, küçük adımlarla başla:
- Alarmı 15 dk erken kur.
- Gece ekran süresini azalt.
- Kendine sabah için minik bir hedef koy (kahve iç, yürüyüş yap vs.)
- Hafta sonu bile aynı saatte kalkmaya çalış. (Biyolojik ritim önemli.)
Ama eğer geç saatlerde daha üretken hissediyorsan, kendine eziyet etme.
Başarıya giden yol tek tip değil.
Başarı Saate Bakmaz
Günün hangi saatinde üretken olduğunu bulmak, sana en çok uyan ritmi keşfetmek başarıya giden en doğru adımlardan biri.
Erken kalkmak seni mutlu ediyorsa, harika.
Ama sabah 5’te kalkmıyosun diye de başarısızsın gibi hissetme.
En büyük başarı, kendini tanıyıp kendi yöntemini bulmak.
İster sabah kuşu ol, ister gece baykuşu… önemli olan o gün gerçekten “senin günün” müydü, ona bak.